– kunnen wij vrouwen vrede brengen? –
Wij vrouwen hebben het in ons bloed, het geefhormoon. Wij houden de wereld in stand door te geven, door liefde en empathie. Wij geven ons alles voor onze kinderen, wij leven voor hen, wij gaan dood voor hen. Wij lijden onder hun pijn, voelen hun lijden – zouden zo graag alles overnemen: hun pijn, hun lijden, hun verdriet, hun eenzaamheid, hun fouten en gebreken. Wij weten niet beter.
Wij geven ons aan onze man, zorgen en hebben lief – en zijn samen.
Wij geven ons aan onze familie, onze buurt. Wij zijn de zorgers, verzorgers, de vrijwilligsters. Wij zijn het die op de kleine dingetjes letten, die het leven zo leefbaar en gemakkelijk maken, zo mooi, zo eigen en intiem.
In onze fantasieën is alles mooi en harmonieus, is iedereen blij (misschien met uitzondering van onze schoonmoeder). Wij hebben het beste voor met iedereen.
Maar waarom ís de wereld niet zo? Is het de schuld van de mannen? Zijn het onze zonen, onze trots die de wereld in de toekomst gaan bederven?
Zijn wij via onze zonen schuldig aan alle oorlogen? Schuldig aan al dat geweld? Of zijn het hun vaders die de schuld dragen? De vaders die zonen waren?
Hoe kan het dat wij niet kunnen bepalen, niet kunnen zorgen dat de wereld in vrede kan leren voortbestaan?
Ergens maken wij een fout, ergens laten we een belangrijk steekje vallen, ergens sluiten we onze ogen, ergens geven we het uit handen, ergens komt de val.
Is het misschien dat we met iets goeds beginnen en eindigen met iets slechts? Moeten de dingen keren? Waarom eindigt goed in slecht, in kwaad? Vroeg of laat?
Waarom kunnen wij er niet voor zorgen dat het goed blijft gaan? Als wij de val in het Paradijs op ons geweten hebben, kan het dan zijn dat wij daardoor de sleutel tot geluk in handen hebben? Zijn wij diegenen die het geheim van geluk kunnen ontraadselen? Zijn wij het die de weg kunnen vinden naar Shangri-la? 1
Waar ligt de sleutel tot de fout? De fout waardoor goed in fout, goed in kwaad kan veranderen. Wij hebben gegeten van de appel van kennis van goed en kwaad. Wij moeten het geheim kennen. Wij kunnen de wereld weer goed maken.
Wij kunnen de weg gaan, de weg bereiden, de weg wijzen, als we weten waar de fout ligt, het hoe en waarom van de fout ontrafelen.
Door het eten van de appel raakten we onze onschuld kwijt… en het inherente spontane geluk van leven.
We werden bewust van onszelf. Voor het eerst zagen we onszelf en de ander. We zagen onszelf ten opzichte van de ander, in vergelijking met de ander en we verbaasden ons. Wij vrouwen en die andere soort wezens, mannen en kinderen, waarbij vreemd genoeg je ook zo’n niet-vrouw kon krijgen. Je bleef je verbazen. En na al die verbazing opeens die vraag: ‘hoe zie ik eruit?’ En na heel lang kijken de vraag: ‘hoe anders ben ik?’ En weer na heel veel gestudeer: ‘Is dat goed of niet zo goed? Hoe werkt dat?’ En voor je het weet heb je allerlei slimmeriken.
De piramide van Maslov 2 zegt dat na eten en slaap de tweede behoefte van de mens bescherming is. Bescherming tegen de natuur door kleding en behuizing en bescherming tegen geweld van dieren en andere mensen.
Bescherming, onszelf beschermen zit in onze genen, diep in onze genen. Wij moeten ons beschermen om te kunnen blijven leven, om te kunnen overleven. Wij vrouwen meer dan mannen. Mannen hebben er een eer van gemaakt hun leven te geven, op te offeren voor het grote belang, of als avonturier hun leven in de waagschaal te leggen. Wij moeten overleven om voor de kinderen te kunnen zorgen.
Bescherming, bescherming is wat wij nodig hebben.
Bij die bescherming kan het toch niet mis zijn gegaan? Er kan toch geen fout in de bescherming geslopen zijn? Het moet er na gebeurd zijn. Een goede bescherming leidt tot veel goede dingen. Zit de fout dan in die goede dingen? Wat is er fout aan goed kunnen overleven?
Ok, wacht even. We moesten ons al snel beschermen tegen andere groepen mensen. Wij zijn de enige soort dieren die de eigen soort doden. Daar zit wel een grote fout.
Om te overleven zijn wij bereid een ‘ander’ te doden, een andere kudde goedschiks of kwaadschiks in te lijven.
Is dan de fout dat, daar waar bescherming met macht trouwt, de fout ingeboren wordt? De fout is onvoorkomelijk? Dat ik en macht de weegschaal niet in evenwicht kan brengen? Ligt daar de grote fout?
Wij willen onze kinderen beschermen, weerbaar maken, sterk en zelfstandig maken, hen behoeden voor mislukking, hen laten excelleren, hen tot een succes maken.
Maar infecteren we onze kinderen niet tegelijkertijd met het machtsvirus? Je beschermt jezelf met een goede opleiding (‘waar je altijd op kan terugvallen’), met slimheid en intelligentie (‘wees slimmer, wees intelligenter’), met geld, met bezit, met meer… altijd maar meer.
Is dat eigenlijk wel waar? Meer beschermt meer, beter?
Zijn we niet wat te ver doorgeschoten met ons verlangen naar bescherming, veiligheid? Is het niet heel erg eendimensionaal? Zijn er geen belangrijker dingen in het leven?
Is dit nou de grote fout?
Geven zit in ons bloed en tegelijkertijd leren we onze kinderen zich te beschermen met een kolossale fout. Is geven niet de bescherming die we zoeken, biedt het de bescherming die we verlangen? Was de maatschappij vroeger minder hard omdat er meer gedeeld werd? Is de toenemende hardheid in de maatschappij de oorzaak dat de verzorgingsstaat het kind van de rekening wordt? Ieder voor zich als uitkomst? Zijn we een gewetenloos scenario aan het uitvoeren? In ons belang, uiteraard. 3
Een wereld, een leven waarin we geven, delen, samenwerken is een leven van harmonie en schoonheid, een leven van ontdekking, ontwikkeling in vrede. 4
Wij moeten onze kennis van goed en kwaad gebruiken om die wereld, dat leven geboren te laten worden.
Wij geven de sleutel.
Voetnoten uit 2012 en 2024
- Boek: Lost Horizon – James Hilton (1933), Film – Frank Capra (1937) ↩︎
- Publicatie: A Theory of Human Motivation – Abraham Maslov (1943) ↩︎
- Het neo-liberalisme dat sinds de jaren 80 hoogtij vierde, heeft het ego boven alles gesteld. “Greed is good”, volgens Wall-Street. De vrijheid van de jaren 60 had verantwoordelijkheid boven alles moeten stellen, maar zonder verantwoordelijkheid wordt die vrijheid gebruikt om de onderbuik, gedreven door geld en macht, vrij te laten. En nu zitten we met de scherven van de graaicultuur en de onderbuik: ongelijkheid, wantrouwen, afbraak van sociale voorzieningen, klimaatverandering, rechtsradicalisme en extremisme, en vergiftiging van ons lichaam en onze geest met een stapeling van pesticiden, pfas, micro-plastics, hormoonverstoorders, drugs en verslavende medicijnen.
Gelukkig is het failliet van het neo-liberalisme door vele ‘experts’ aangetoond. Maar of het neo-rechtsradicalisme nu de oplossing is. ↩︎ - – ChatGPT is een voorbeeld van geven en delen. Kennis van de gehele wereld wordt vrijwel gratis beschikbaar gesteld en gedeeld met iedereen.
– Streaming diensten zijn een voorbeeld van dat fysiek bezit van muziek en film alleen het terrein van verzamelaars is geworden.
– Sociale media hebben de ‘nieuwsvoorziening’ voor een groot deel overgenomen, waar jammergenoeg verantwoordelijkheid nog grotendeels ontbreekt.
– AI (kustmatige intelligentie) zal de grootste impact op ons leven en onze wereld hebben. Dure expert kennis zal tot het verleden gaan behoren. Een gratis persoonlijke AI-assistent voor iedereen is de toekomst.
AI zal de snelheid van alle ontwikkelingen in en van het leven enorm laten toenemen. Wat vroeger weken of maanden, zelfs jaren, aan onderzoek en rekenwerk kostte, zal met AI en supercomputers in seconden worden voltooid. Het uitstellen van beslissingen door eerst onderzoek te eisen (dat maanden tot jaren in beslag kan nemen) zal tot het verleden behoren. Hetzelfde zal gaan gelden voor sluw gefabriceerde leugens.
– Privacy. De grote vraag is of we door de versnelling in de maatschappij ook het failliet van onze Privacywetgeving binnen korte tijd gaan meemaken. Zullen we door alsmaar toegenomen intimidatie en geweld gedwongen worden om anonimiteit te verbieden? Op sociale media niet meer anoniem kunnen bedreigen of beschadigen? Op straat niet meer onherkenbaar kunnen vernielen of personeel kunnen aanvallen? Technologisch is het te verwezenlijken. Nu nog wetmatig mogelijk maken.
Het eisen van langere straffen is hierbij onnodig doordat je de zekerheid hebt om geïdentificeerd te worden. Vergoeding voor schade en korte gevangenisstraffen maken meedoen zeer onaantrekkelijk. Het is een eenvoudige manier om op dit punt harmonie te herstellen in onze samenleving. Kiezen voor het belang van de overgrote meerderheid die geweld in alle vormen afschuwt.
– De veranderende positie van de vrouw is op zoveel gebieden al waar te nemen. De MeToo beweging is een mooi voorbeeld hiervan. Gelijke vergoeding voor gelijk werk is een beweging die niet meer weg te denken is. Ook in de sport wordt vrouwensport steeds populairder. Hetzelfde geldt in Kunst en literatuur.
– Universeel basisinkomen. De grootste schepper van harmonie en het beste voorbeeld van samenwerken en maatschappelijke vrede brengen is het universeel basisinkomen (UBI). Zullen we binnenkort ‘gedwongen’ worden om het UBI voor iedereen in te voeren? Misschien beginnen met iedereen onder de armoedegrens en stap-voor-stap de volgende lagen in onze samenleving? ↩︎